Επειδή ο Θεός των θεών και Κύριος των κυρίων έκανε την ψυχή σου για κατοικία και δικό του ναό, πρέπει να την τιµάς τόσο πολύ, ώστε να µήν την αφήσης να ταπεινωθή και να κλίνη σε άλλο πράγµα· οι επιθυµίες σου και οι ελπίδες σου ας είναι πάντοτε στον ερχοµό του Θεού, ο οποίος αν δέν βρή την ψυχή µόνη της, δεν θα έλθη να την επισκεφθή. Αυτός την θέλει χωρίς λογισµούς, όσο µπορεί: µόνην εντελώς από επιθυµίες και πολύ περισότερο µόνη της από την θέλησί της. Γι’ αυτό δεν πρέπει εσύ µόνος σου και χωρίς διάκρισι να σκληραγωγήσαι, ούτε να ψάχνης αφορµές γα να πάσχης για την αγάπη του Θεού, µε µόνη την γνώµη της δικής σου θελήσεως, αλλά µε την συµβουλή του Πνευµατικού σου πατρός που σε κυβερνά ως τοποτηρητής του Θεού, ώστε δια µέσου αυτού ο Θεός διατάσση και ενεργή στη θέλησί σου εκείνο που αυτός θέλει. Μην κάνης ποτέ εκείνο που θέλεις. Αλλά ας κάνη ο Θεός εκείνο που θέλει σε σένα. Η θέλησίς σου ας είναι πάντοτε ελεύθερη από τον εαυτό σου, δηλαδή, εσύ να µην θέλης ποτέ κανένα πράγµα, και όταν θελήσης τίποτε, ας είναι τέτοιου είδους, ώστε κι αν δεν γίνη εκείνο που θέλεις, ιδιαίτερα το αντίθετο, να µη λυπάσαι, αλλά ας µένη το πνεύµα σου τόσο ήσυχο, σαν να µην θέλησες τίποτε.
Αυτή είναι η αληθινή ελευθερία της καρδιάς και µοναξιά, το να µην δεσµεύεται δηλαδή µε τον νου ή µε την θέλησί της σε κανένα πράγµα. Λοιπόν αν δώσης στον Θεό την ψυχή σου τόσο λυµένη, ελεύθερη και µοναχή, θα ιδής θαύµατα που αυτός θα ενεργήση σ’ αυτήν, εξαιρετικά όµως και ιδιαίτερα την θεϊκή ειρήνη, που είναι το δώρο εκείνο, που µπορεί να γίνη αιτία να χωρέση όλα τα άλλα του χαρίσµατα, όπως είπε ο µέγας της Θεσσαλονίκης Γρηγόριος115. Ω θαυµαστή µοναξιά και απόκρυφο ταµείο του Υψίστου! Μέσα στο οποίο µόνον αυτός θέλει να ακούγεται και όχι αλλού και εκεί να οµιλή στην καρδιά της ψυχής σου. Ω ερηµιά και ησυχία που έγινε παράδεισος! Επειδή µόνον σ’ αυτήν δίνει άδεια ο Θεός να τον βλέπουν ή να του οµιλούν. «Παρελθών όψοµαι τι το όραµα το µέγα τούτο», έλεγε ο Μωυσής, όταν βρισκόταν στην αισθητή και νοητή έρηµο του Σινά (Έξοδ. 3,3). Αλλά εάν και σύ θέλης να φθάσης σ’ αυτό, µπές στην γη αυτή ανυπόδητος, γιατί είναι αγία.
Απογύµνωσε πρώτα τα πόδια σου, δηλαδή τις διαθέσεις της ψυχής σου, και ας µείνουν γυµνές και ελεύθερες από κάθε γήϊνο πράγµα. Μη βαστάσης, ούτε σακκούλι, ούτε ράβδο σ’ αυτή την οδό, όπως παρήγγειλε ο Κύριος στους µαθητές του (Λουκ. 10,4), διότι εσύ δεν πρέπει να θέλης κανένα πράγµα του κόσµου αυτού, σαν αυτά που ζητούν οι άλλοι. Ούτε να ασπασθής κανένα πρόσωπο στην οδό αυτή, όπως παρήγγειλε ο Ελισσαίος στο παιδάριό του (Βασιλ. 4,29) και έλεγε ο Κύριος στους µαθητές του (Λουκ. 10,4), έχοντας όλο σου τον λογισµό και την διάθεσι και την αγάπη µόνο στον Θεό και όχι στα κτίσµατα: «άφησε τους νεκρούς να θάψουν τους δικούς τους νεκρούς» (Ματθ. 8,22). Εσύ προχώρα µόνος σου στην χώρα των ζωντανών, και ας µην έχη µερίδιο ο θάνατος µε σένα (µέρος µετά σου ο θάνατος).
*******************************************************
115 Αυτό το λέγει ο άγιος στους λόγους του προς την µοναχή Ξένη