Γράφει ο Γιώργος Πολίδης
«Τον Θεό ποτέ κανείς δεν τον είδε. Ο μονογενής του Υιός, που βρίσκεται μέσα στην αγκαλιά του Πατέρα του, αυτός μας τον γνώρισε». Το θείο λοιπόν είναι άρρητο και ακατάληπτο. «Διότι κανένας δεν γνωρίζει τον Πατέρα παρά μόνον ο Υιός· ούτε τον Υιό γνωρίζει κανείς παρά μόνον ο Πατέρας». Και το άγιο Πνεύμα επίσης γνωρίζει τα του Θεού, όπως το πνεύμα του ανθρώπου γνωρίζει τα του ανθρώπου. Και μετά τήν πρώτη εκείνη και μακάρια φύση του Αγίου Πνεύματος κανείς ποτέ δεν γνώρισε το Θεό, παρά μόνον εκείνος στον οποίο ο ίδιος ο Θεός αποκάλυψε· κανένας από τους ανθρώπους δεν τον γνώρισε ούτε από τις υπερκόσμιες δυνάμεις, ακόμη, νομίζω, και αυτά τα Χερουβίμ και τα Σεραφείμ.
Αλλά ο Θεός δεν μας άφησε σε τέλεια άγνοια. Διότι η γνώση της υπάρξεως του Θεού έχει εκ φύσεως δοθεί σε όλους μας. Ακόμη και η ίδια η κτίση και η συνοχή και η διακυβέρνησή της διακηρύσσει το μεγαλείο της φύσεως του Θεού. Μας φανέρωσε, όσο είναι δυνατόν, τη γνώση του εαυτού Του πρώτα με το νόμο και τους προφήτες και έπειτα με τον μονογενή Υιό του, τον Κύριο και Θεό μας, Σωτήρα Ιησού Χριστό.
Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως.
Αυτά μας λέει ο Ιωάννης Χρυσορρόας ο εκ Δαμασκού μέγιστος στα θεία ταπεινός μοναχός. Και είναι φυσικότατο Τον Θεό ποτέ κανείς να μην Τον είδε διότι ο Θεός δεν είναι φύση αισθητή ώστε να πέσει όπως κάθε τι γύρω μας πάνω στις αισθήσεις και την αντίληψη μας. Και τίποτε περισσότερο δεν μπορούμε να αναφέρουμε για Τον Θεό παρά μόνο όσα παραδόθηκαν σε εμάς από τους Προφήτες, τους Αποστόλους και τους Ευαγγελιστές. Αυτό δεν σημαίνει όμως πως δεν έχουμε λόγους να Τον αναζητήσουμε και να Τον αναζητούμε διακαώς καθημερινά με κύριο άξονα την προσευχή, επειδή δεν είναι φύση ο Θεός την οποία είναι δυνατό να γνωρίσουμε. Γιατί κι αν Τον ίδιο είναι αδύνατο να Τον κοινωνήσουμε εν τούτοις τις θείες Του ενέργειες που εκπηγάζουν από την φύση και ουσία Του είναι δυνατό να τις κοινωνήσουμε μεθεκτά. Την Χάρη Του, το θείο Του Φως, τις Άκτιστες Ενέργειες της Τριαδικής Θεότητας. Με τον φιλότιμο αγώνα μας, την πνευματική μας άσκηση, την προσωπική μας εσωτερική ζωή και οπωσδήποτε την απόλυτη υπακοή σε έμπειρο πνευματικό γέροντα έτσι ώστε με ασφάλεια να οδηγηθούμε μέσα από τους χίλιους-δύο κινδύνους της πνευματικής ζωής από τα χαμηλότερα και παχύτερα στα υψηλότερα και λεπτότερα.
Και είναι μεγίστη αναγκαιότις η καθοδήγηση έμπειρου πνευματικού. Αυτό εξάλλου μας το διδάσκει η καθημερινή ανθρώπινη εμπειρία. Ποια τέχνη μπορεί να σπουδάσει κάποιος άνευ έμπειρου πάνω στην τέχνη αυτή καθοδηγητή που θα τον μυήσει στα περί της τέχνης σπουδαζόμενα;;; Καμία απολύτως. Και τα μεγαλύτερα ταλέντα δίχως την έστω προκαταρτική στοιχειώδη πρώτη καθοδήγηση έμπειρου, είναι αδύνατο να αποκτήσουν εκείνον τον βαθμό ώστε να ασκήσουν στο μέγιστο δυνατό αποδοτικό βαθμό το όποιο ταλέντο. Είναι η φύση μας αυτή. Κι όχι μόνο η δική μας, παρόμοια ανταμώνουμε και στην άλογη φύση. Το θηρίο θα "διδάξει" στον απόγονο του τους τρόπους κυνηγιού. Έτσι λοιπόν, άνευ πνευματικού έμπειρου οδηγού ματαιοπονούμε και απλά ικανοποιούμε, με όποια και κάθε μας πράξη είτε νηστείας είτε προσευχής είτε οποιασδήποτε άλλης πρακτικής μας, έναν εγωισμό και δυστυχώς με πάρα πολύ περιορισμένα, κάποιες φορές, αποτελέσματα.
Ο Κύριος Ιησούς κάποτε είπε: <<Είναι πολλές οι μονές στην βασιλεία Του Πατρός μου>>. Βέβαιο είναι πως λέγοντας <<πολλές>> δεν εννοεί αριθμητικά, ποσοτικά, και πως άλλωστε, αλλά ποιοτικά. Αυτό σημαίνει τα στάδια της αρετής και της κατά Χριστόν πνευματικής προόδου και εξύψωσης του ανθρώπινου υποκειμένου. Εάν δεν έχουμε έμπειρο πνευματικό είναι δυνατό να διακρίνουμε από μόνοι μας τα στάδια αυτά και που βρισκόμαστε, και ποιες επόμενες κινήσεις και πρακτικές αναλογούν, αν βρισκόμαστε κάπου και δεν είμαστε θύματα της αλαζονείας μας;;; Προσωπικά δεν τρέφω τέτοιες πεποιθήσεις. Είναι, τουλάχιστον, το φρονιμότερο, και μοναδικό μάλλον για την φύση μου, που μπορώ να πράξω.
Φρονώ πως την μεγαλύτερη προσοχή πρέπει να την δώσουμε στο ζήτημα της ταπείνωσης. Νομίζω πως ανάγκη είναι να καταστεί καθημερινό μέλημα και σπουδή μας η απόκτηση της ταπείνωσης. Έχει στάδια κι αυτή, σαφώς. Να γιατί χρειαζόμαστε τον έμπειρο πνευματικό καθοδηγητή. Επειδή αυτός τον βάδισε και τον γνώρισε τον δρόμο αυτόν, και έτσι έχει την δυνατότητα να μας οδηγήσει από τον δρόμο που κατέχει ενώ εμείς όχι. Ταπείνωση λοιπόν. Σε κάθε μας προσευχή, όποιο αίτητα ή δοξολογία ή ευχαριστία αναπέμπουμε, να μην ξεχνούμε να αιτούμαστε ταπείνωση από Τον Κύριο. Σε κάθε μας προσευχή. Γιατί ο Κύριος την έκτισε-δημιούργησε κι αυτήν, την ταπείνωση, ο Ίδιος είναι ο ιδιοκτήτης της, επομένως από ποιόν άλλο θα την ζητήσουμε;;; Από τα ασκητικά μας έργα;;; Μα αυτά δεν έχουν εξουσία να δώσουν αρετή, προετοιμάζουν ίσως να δεχτούμε, έχουν εξουσία πάντως να προσφέρουν έργο και πράξη, και όχι τον καρπό και την ανταπόδοση. Παρόλους τους πνευματικούς νόμους που υφίστανται και λειτουργούν. Εάν δεν δώσει η χάρις Του Κυρίου, αποτέλεσμα δεν γίνετε να εισπράξουμε ως άνωθεν δωρεά. Ταπείνωση. Ταπείνωση. Ταπείνωση. "Ω αγία μου συντριβή, έλα έλα και σε εμένα, έλα έλα..."
Η ταπείνωση είναι το φυσικό περιβάλλον της θεότητας. Εάν την ποθούμε στον Κύριο μόνο πρέπει να αποταθούμε και να την αναζητήσουμε. Ούτε τα δυνατά μυαλά μας, ούτε η θεολογική δεινότητα μας, ούτε η φιλοσοφική, έστω και μέγιστη, διαλεκτική μας και ούτε τίποτε απολύτως δεν είναι δυνατό να μας εξασφαλίσει την ταπείνωση παρά μόνο ο Κύριος Των Δυνάμεων και της Δόξης. Δικό Του το κράτος και η βασιλεία και η δύναμη, τώρα και πάντοτε και εις τους αιώνας των αιώνων.
