«Μου ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι», «Μου έπρηξες το συκώτι». Το πόσο κυριολεκτικές είναι οι λαϊκές αυτές ρήσεις πιθανότατα δεν το έχουμε σκεφτεί. Ο θυμός, που σε μικρές δόσεις είναι απαραίτητος στη ζωή μας, όταν γίνεται καθημερινό φαινόμενο έχει αρνητικές συνέπειες για το σώμα μας. Και μπορεί εμείς να μη μοιάζουμε στα καρτούν που βγάζουν καπνούς από τα αφτιά και το κεφάλι τους γυρίζει σαν σβούρα, ωστόσο όταν η οργή σωματοποιείται προκαλεί αλλαγές στη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Ποιες είναι αυτές;
1. Μνήµη Όταν χάνουμε την ψυχραιμία μας, καταστέλλεται η δραστηριότητα περιοχών στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου οι οποίες αφορούν τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, τη συγκέντρωση, την αναστολή και την ορθολογική σκέψη. Η αλλαγή αυτή μας επιτρέπει να αντιδρούμε γρήγορα, αλλά ταυτόχρονα παρεμβαίνει και στην ικανότητά μας να εκτελούμε δύσκολες πνευματικές εργασίες και να προσαρμοζόμαστε σε κοινωνικές συμπεριφορές. Αυτός είναι και ο λόγος που μερικές φορές τα ξεσπάσματα του θυμού είναι άγρια
2. Καρδιά Κάθε φορά που βρισκόμαστε εκτός εαυτού, οι παλμοί της αυξάνονται και η αρτηριακή πίεση ανεβαίνει κατακόρυφα. Οι παράγοντες αυτοί βλάπτουν το καρδιαγγειακό σύστημα και αυξάνουν τον κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής, που ενοχοποιείται για την πρόκληση εγκεφαλικού. Ωστόσο, εξίσου αρνητικό είναι και το να μην εκφράζουμε τον θυμό μας, καθώς έρευνα σουηδών επιστημόνων έδειξε ότι όσοι απέφευγαν τη σύγκρουση αντιμετώπιζαν διπλάσιο κίνδυνο να υποστούν καρδιακή προσβολή σε σχέση με εκείνους που εκδήλωναν ελεύθερα τον θυμό τους. Υπεύθυνες για το γεγονός αυτό θεώρησαν οι ερευνητές τις επανειλημμένες αυξήσεις της πίεσης, που σταδιακά επιβαρύνει το καρδιαγγειακό σύστημα.
3. Πνεύµονες Οι εκρήξεις θυμού κάνουν κακό στους πνεύμονες, ισχυρίζονται ερευνητές της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Οι ειδικοί εξέτασαν τα επίπεδα θυμού και τη δύναμη των πνευμόνων σε εθελοντές και τα αποτελέσματα έδειξαν πως όσοι είχαν υψηλότερη «βαθμολογία» στην κλίμακα θυμού παρουσίαζαν περισσότερα ή πιο έντονα αναπνευστικά προβλήματα. Εκτιμούν δε ότι αυτό ίσως να οφείλεται στις ορμόνες του στρες, που πιθανότατα αυξάνουν τη φλεγμονή στον οργανισμό, προκαλώντας ακόμα και βλάβες στους ιστούς.
4. Δέρµα Ο θυμός μπορεί να έχει ως συνέπεια την υπερβολική λιπαρότητα του δέρματος ή ακόμα και την εμφάνιση εξανθημάτων. Επίσης, αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανίσουμε δερματίτιδα, με κοκκινίλες και ξεφλούδισμα γύρω από τη μύτη ή ανάμεσα στα φρύδια.
5. Ανοσοποιητικό Ο θυμός -ένα είδος στρες για τον οργανισμό- καταστέλλει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού σε μεγάλο βαθμό και τα υψηλά επίπεδα ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη, επηρεάζουν την ικανότητα αντίστασής μας σε μολύνσεις. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν επιστήμονες του Χάρβαρντ, που ζήτησαν από υγιείς ανθρώπους να επικεντρωθούν σε δύο συναισθήματα, τον θυμό και τη συμπόνια, και στη συνέχεια μέτρησαν τα επίπεδα ανοσοσφαιρίνης (η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού) στο αίμα τους. Στην πρώτη περίπτωση παρατηρήθηκε καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ αντίθετα στη δεύτερη τα επίπεδα της ανοσοσφαιρίνης αυξήθηκαν σημαντικά.
6. Στοµάχι Τα συναισθήματά μας συνδέονται στενά με το στομάχι μας και δεν είναι μόνο ο έρωτας που περνάει από αυτό, αλλά και ο θυμός. Όταν θυμώνουμε, οι συσπάσεις στο στομάχι αυξάνονται, με αποτέλεσμα να πονάμε, ενώ αντίθετα περιορίζεται η κινητικότητα του εντέρου, που οδηγεί σε δυσκοιλιότητα.
7. Ήπαρ Από την αρχαιότητα το ήπαρ θεωρείται η έδρα του θάρρους, του θυμού και του φόβου και στην κινεζική ιατρική συνδέεται με την ευερεθιστότητα και τον θυμό. Αν και σαφής σύνδεση ανάμεσα στα δύο δεν έχει ακόμα αποδειχτεί, εντούτοις φαίνεται ότι ο θυμός μπορεί να προκαλέσει αύξηση των ηπατικών ενζύμων.
Θυµός & πληγές Κάθε φορά που θυμώνουμε επιβραδύνουμε τους επουλωτικούς μηχανισμούς του οργανισμού. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο ζήτησαν από 98 υγιείς εθελοντές να υποστούν μικρά εγκαύματα για να εξεταστεί ο χρόνος επούλωσής τους. Όπως αποδείχτηκε, η πληγή όσων δεν μπορούσαν να ελέγξουν τον θυμό τους επουλωνόταν πιο αργά σε σχέση με όσους μετά από ένα άσχημο γεγονός ήταν και πάλι αισιόδοξοι.
Δρ ΟΡΕΣΤΗΣ ΓΙΩΤΑΚΟΣ, ψυχίατρος,
διευθυντής Ψυχιατρικής Κλινικής του 414 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών,
πηγη επιστημονικός υπεύθυνος της Διεπιστημονικής Εταιρείας Ψυχολογικής Παρέμβασης «Ομπρέλα».
