Γράφει ο Γαβριήλ Σωτήρης - Χειρουργός
Στη σύγχρονη εποχή, ο δυτικός κόσμος ολοένα και αλλάζει, οι συνθήκες διαβίωσης συνεχώς μεταβάλλονται, βελτιώνονται, δημιουργώντας τις λεγόμενες κοινωνίες υπηρεσιών. Την ίδια ακριβώς εποχή, οι άνθρωποι που ζουν στις χώρες του τρίτου κόσμου, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, καθώς δεν διαθέτουν ούτε νερό ούτε φαγητό, τα στοιχειώδη δηλαδή για την επιβίωσή τους.
Και ενώ αυτές οι τριτοκοσμικές κοινωνίες χρειάζονται απαραίτητα την υποστήριξη του δυτικού κόσμου για να μπορέσει ο πληθυσμός τους να επιβιώσει, οι πολίτες των σύγχρονων κοινωνιών έχουν ανάγκη παρέμβασης της ιατρικής επιστήμης, της βαριατρικής χειρουργικής, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη νοσογόνο παχυσαρκία, στην οποία οδηγήθηκε ένα μεγάλο ποσοστό των μελών τους επειδή απολάμβανε σε επάρκεια τις τροφές. Έτσι λοιπόν, οι χειρουργικές επεμβάσεις παχυσαρκίας αποτελούν πλέον την μοναδική λύση για να μειωθεί η πρόσληψη τροφής και να επέλθει σημαντική απώλεια κιλών.
Αλλά ας μην γελιόμαστε. Μπορεί οι σύγχρονες κοινωνίες υπηρεσιών όντως να διαθέτουν αφθονία φαγητού, στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για τροφές γενετικά τροποποιημένες, βιομηχανοποιημένες και υπερθερμιδικές, οι οποίες μάλιστα κινούνται πάνω σε ένα ανταγωνιστικό μοντέλο ανάπτυξης και καταναλωτισμού!
Επιπλέον, η πλειοψηφία των ανθρώπων κάνει καθιστική ζωή που προκαλεί ελάττωση των καύσεων του οργανισμού, διακατέχεται από στρες και άγχος, γίνονται βουλιμικοί και φορτώνονται με περιττά κιλά.
Το πιο “τρομακτικό” κι εντυπωσιακό συγχρόνως είναι ότι η νόσος της παχυσαρκίας σταδιακά προκαλεί μετάλλαξη των ανθρώπινων γονιδίων από γενιά σε γενιά και μετατρέπεται σε μάστιγα – απειλή για το ανθρώπινο είδος! Ειδικά το στρες, που μπορεί να οφείλεται στην αλλαγή του τρόπου ζωής, αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα που μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο, που μέχρι πρότινος είχε φυσιολογικό βάρος, να γίνει παχύσαρκος. Αυτό την ίδια στιγμή τον κάνει ευάλωτο σε άλλες νόσους, όπως είναι η υπέρταση, ο σακχαρώδη διαβήτης, η άπνοια ύπνου και οι διαταραχές γονιμότητας. Παράλληλα η νοσογόνος παχυσαρκία με τις αισθητικές δυσμορφίες που επιφέρει στο σώμα, επηρεάζει σημαντικά την αυτοεκτίμηση του ατόμου, οδηγώντας το έτσι σε κοινωνική απομόνωση.
Είναι πια καιρός οι σύγχρονες κοινωνίες να αναπτύξουν εκείνους τους μηχανισμούς που σταδιακά θα καταργήσουν το σημερινό μοντέλο ανθρώπου με τα αδύνατα άκρα, την μεγάλη κοιλιά και την καμπούρα από τις πολλές ώρες εργασίας μπροστά σε ένα γραφείο. Πως μπορεί να γίνει αυτό; Με την ένταξη της άσκησης και της μεσογειακής διατροφής στην καθημερινότητα μας. Είναι απαραίτητο να επιστρέψουμε στη φιλοσοφία παλαιότερων εποχών, τότε που τα μέλη κάθε οικογένειας συγκεντρώνονταν ευλαβικά γύρω από το τραπέζι για να φάνε όλοι μαζί. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε, ότι η μεσογειακή κουζίνα έχει καθιερωθεί παγκοσμίως ως το πιο σωστό πρότυπο διατροφής.
Όσο για τον τόπο που ζούμε; Δυστυχώς η Αθήνα, ως πρωτεύουσα, τείνει να γίνει μία αφιλόξενη πόλη, χωρίς πεζοδρόμια για να περπατήσουν οι πολίτες της, χωρίς ποδηλατόδρομους για να αθληθούν. Τα πάντα γίνονται με το αυτοκίνητο και η Πολιτεία δεν φροντίζει να κάνει επιτέλους κάτι γι’ αυτό, να πείσει τον Έλληνα να αλλάξει νοοτροπία, υποδεικνύοντας του τους τρόπους. Επιπλέον, η ελληνική νομοθεσία πρέπει να γίνει ακόμη πιο αυστηρή, όσο αφορά την ποιότητα ελέγχου των προϊόντων που βρίσκονται στα ράφια των σούπερ μάρκετ, και όχι μόνο, ώστε να αποκλειστεί από την διατροφική αλυσίδα κάθε τι που είναι μεταλλαγμένο. Πρέπει να μπει καλά στη συνείδηση μας ότι το πρόχειρο και γρήγορο φαγητό είναι καιρός να το αποκλείσουμε από το διαιτολόγιο μας.
Από την άλλη, είναι εκπληκτικό το πόσο η τεχνολογία έχει επηρεάσει τον τρόπο ζωής ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, που περνάνε αμέτρητες ώρες μπροστά σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Είναι φοβερό πως συναισθήματα χαράς και λύπης, ακόμη και η ερωτική ζωή διαπερνά μέσα από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η αλλαγή αυτή, είναι λογικό να επιφέρει δυσάρεστα αποτελέσματα στην προσωπικότητα του ατόμου, αφού στην ουσία «ζει» με τον υπολογιστή, βρίσκεται καθηλωμένος επί ώρες σε μία καρέκλα και αναπόφευκτα γίνεται παχύσαρκος.
Η ιατρική επιστήμη, βλέποντας τις ανησυχητικές διαστάσεις που έχει λάβει ο συγκεκριμένος τρόπος ζωής, είχε χρέος να αντιμετωπίσει τη χειρότερη συνέπειά του, την παχυσαρκία, με το να ανακαλύψει και να εφαρμόσει τεχνικές που επαναφέρουν το σωματικό βάρος του ασθενή στα φυσιολογικά του επίπεδα.
Πλέον, ο μοναδικός και ριζικός τρόπος αντιμετώπισης της νοσογόνου παχυσαρκίας είναι η χειρουργική οδός. Δυστυχώς, είναι λυπηρό που όλα τα δεδομένα δείχνουν πως η εξέλιξη της σύγχρονης κοινωνίας θα συνεχιστεί κατά τον ίδιο τρόπο, τροποποιώντας αναγκαστικά και τα ανθρώπινα γονίδια. Ακόμη και εδώ η ιατρική επιστήμη είναι εκείνη που μπορεί να δώσει τη λύση παρεμβαίνοντας στη συμπεριφορά των γονιδίων.
Νομίζω πως είναι πλέον καιρός ο άνθρωπος να μπει σε μια διαδικασία προβληματισμού, να εστιάσει σε μία σειρά θεμάτων που έχουν βαρύτητα για την ίδια τη ζωή του, να ασχοληθεί με το περιβάλλον, με ζητήματα που απασχολούν τον κόσμο γενικότερα. Για παράδειγμα η υπερθέρμανση του πλανήτη και τα οικολογικά προβλήματα έχουν γίνει τόσο απειλητικά που θα επιφέρουν μακροπρόθεσμα αλλαγές στο ανθρώπινο είδος αλλά και σε όλα τα ζώντα πλάσματα. Επομένως, είναι καιρός ο καθένας από εμάς να βγει από το μικρόκοσμο του, να πάρει τις καταστάσεις στα χέρια του, να συμβάλλει στην επιβίωση του ανθρώπινου είδους, που οι παρούσες συνθήκες δείχνουν πως σε μερικά χρόνια.
Γαστρικό Μπαλόνι
Το γαστρικό ή ενδογαστρικό μπαλόνι για μια αναστρέψιμη και απλή τεχνική που δεν απαιτεί τομές, γι’ αυτό και συγκαταλέγεται στις επεμβατικές δίαιτες.
Η εισαγωγή του μπαλονιού στο στομάχι γίνεται από το στόμα με ενδοσκοπικά εργαλεία και είτε γεμίζει με 400-700ml φυσιολογικού ορού, είτε φουσκώνεται με αέρα, περιορίζοντας την χωρητικότητα του στομάχου και καθυστερώντας την κένωσή του. Έτσι ο ασθενής δεν πεινάει, νοιώθει κορεσμό γρήγορα, με μικρή ποσότητα τροφής. Ο χρόνος παραμονής του μπαλονιού στο στομάχι δεν πρέπει να ξεπερνά τους 6 μήνες και με την αφαίρεσή του το στομάχι επανέρχεται στο φυσιολογικό, οπότε και η όρεξη του ασθενή. Γι’ αυτό, η αποφυγή ανάκτησης του βάρους έγκειται στην αλλαγή των διατροφικών συνηθειών αλλά και την αύξηση της σωματικής άσκησης. Επιλέγεται είτε για υπέρβαρα άτομα, που επιθυμούν να χάσουν βάρος πριν από ένα συγκεκριμένο γεγονός ή ως βοηθητικό μέσο απώλειας κιλών παράλληλα με ένα διατροφικό πρόγραμμα, είτε σε παχύσαρκους ασθενείς πριν υποβληθούν σε άλλη βαριατρική επέμβαση (π.χ. γαστρικό bypass), προκειμένου να βελτιωθούν ορισμένα προβλήματα υγείας από τα οποία υποφέρουν οι παχύσαρκοι ασθενείς (υπέρταση, διαβήτης, υπνική άπνοια) και να μειωθούν οι χειρουργικοί κίνδυνοι μιας περισσότερο επεμβατικής τεχνικής. Η διαδικασία γίνεται με μέθη ή γενική αναισθησία, ολοκληρώνεται σε 30΄ χωρίς να απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο. Η αφαίρεσή του είναι εξίσου απλή διαδικασία, η οποία γίνεται ενδοσκοπικά, με ειδική λαβίδα, μετά από παρακέντηση του μπαλονιού και αναρρόφηση του περιεχομένου του (εφόσον περιέχει φυσιολογικό ορό). Η εύκολη τοποθέτηση και η έλλειψη σοβαρών επιπλοκών αποτελούν τα πλεονεκτήματα της μεθόδου. Αντένδειξη αποτελεί η οισοφαγίτιδα, η μεγάλη διαφραγματοκοίλη, η σοβαρή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και οι φλεγμονώδεις παθήσεις του πεπτικού. Η απώλεια βάρους εξαρτάται από την πιστή εφαρμογή του διατροφικού προγράμματος. Πάντως ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι με το γαστρικό μπαλόνι μπορεί να επιτευχθεί απώλεια έως 35% του πλεονάζοντος βάρους σε διάστημα 6 μηνών.
Ρυθμιζόμενος Γαστρικός δακτύλιος
Ο ρυθμιζόμενος γαστρικός δακτύλιος είναι κατασκευασμένος από βιοσυμβατή σιλικόνη, είναι αρκετά ελαστικός και μπορεί να ρυθμιστεί μέσω μιας βαλβίδας που είναι τοποθετημένη κάτω από το δέρμα (υποδόρια). Η τοποθέτησή του γίνεται στο ανώτερο τμήμα του στομάχου, λαπαροσκοπικά, διαμέσου 3 μικρών οπών μερικών χιλιοστών. Η μέθοδος αποσκοπεί στην δημιουργία ενός μικρού τμήματος στο θόλο του στόμαχου, χωρητικότητας 15-20 gr, που όμως δεν απομονώνεται πλήρως από το υπόλοιπο. Το στομάχι δηλαδή παίρνει το σχήμα μιας άνισης κλεψύδρας και έτσι, ο κορεσμός επέρχεται με μικρή ποσότητα τροφής, η οποία εισέρχεται αργά στο κατώτερο, κυρίως στομάχι και εν συνεχεία στο υπόλοιπο πεπτικό σύστημα.
Αποτελεί την πιο απλή και λιγότερο επεμβατική τεχνική, επειδή δεν αλλοιώνει την συνέχεια του γαστρεντερικού σωλήνα και δεν έχει αναστομώσεις, με αποτέλεσμα τον περιορισμό των μετεγχειρητικών επιπλοκών σε λιγότερο από 1%. Είναι αναστρέψιμη και επιτρέπει την ρύθμιση του δακτυλίου ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή. Απαιτεί ελάχιστο χρόνο τοποθέτησης και μόνο 24 ώρες νοσηλείας. Στα μειονεκτήματα συγκαταλέγεται η πιθανότητα βλάβης της λειτουργίας του δακτυλίου. Παρότι οι άμεσες επιπλοκές είναι σχεδόν μηδενικές, οι απώτερες περιλαμβάνουν την διάβρωση του τοιχώματος του στομάχου, την διολίσθηση του στομάχου μέσα από τον δακτύλιο (γλίστρημα) και την διάταση του οισοφάγου, οι οποίες αντιμετωπίζονται με σχετικά απλούς τρόπους: Το γλίστρημα απαιτεί λαπαροσκοπική επέμβαση και επανατοποθέτηση του δακτυλίου, με παραμονή στο νοσοκομείο ένα 24ωρο. Η διάβρωση του τοιχώματος του στομάχου αντιμετωπίζεται με γαστροσκόπηση και αφαίρεση του δακτυλίου με δυνατότητα επανοτοποθέτησής του μετά από ένα μήνα. Για τη διάταση του οισοφάγου απαιτείται χαλάρωση του δακτυλίου. Σε περίπτωση που οι επιπλοκές επιμένουν για δεύτερη φορά είναι πιο σωστή η μετατροπή της τεχνικής σε γαστρικό μανίκι. Αν και η συγκεκριμένη τεχνική ενδείκνυται για παχύσαρκα άτομα, αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με ΔΜΣ μεταξύ 30-35 μπορεί να υποβληθούν σε τοποθέτηση γαστρικού δακτυλίου με εξαιρετικά αποτελέσματα, τόσο απώλειας βάρους όσο και βελτίωσης της γενικής υγείας τους. Επίσης, μπορεί να αποτελεί λύση σε άτομα που άλλες χειρουργικές τεχνικές αποκλείονται λόγω υψηλής επικινδυνότητας
Γαστρικό Μανίκι ή επιμήκης γαστρεκτομή
Πρόκειται για μια σύγχρονη, ασφαλή και αποτελεσματική τεχνική χειρουργικής παχυσαρκίας, κατά την οποία αφαιρείται λαπαροσκοπικά το μεγαλύτερο μέρος του στομάχου. Το εναπομείναν τμήμα θυμίζει στενόμακρο σωλήνα, η χωρητικότητα του οποίου δεν ξεπερνά τα 150-300 ml. Αυτή η μη αναστρέψιμη χειρουργική επέμβαση εκτελείται υπό γενική αναισθησία και διαρκεί περίπου μία έως δύο ώρες. Η παραμονή στο νοσοκομείο δεν ξεπερνά τις 4 ημέρες και η πλήρης ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει μερικές εβδομάδες.
Στα πλεονεκτήματα συγκαταλέγεται η αφαίρεση του θόλου που παράγει το 65% μιας ορεξιογόνου ορμόνης που ονομάζεται γκρελίνη. Συνιστάται σε παχύσαρκα άτομα, με ή χωρίς συνυπάρχουν προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως υπέρταση, διαβήτης και υψηλή χοληστερόλη, αλλά και σε άτομα που δεν δύνανται να ακολουθήσουν το πρόγραμμα των επανεξετάσεων που απαιτούν άλλες χειρουργικές τεχνικές. Λόγω της εξαιρετικής ασφάλειας που παρέχει (επιπλοκές <2%) ενδείκνυται ακόμα και σε ηλικιωμένους ή άτομα με βεβαρυμμένο ιατρικό ιστορικό. Η απώλεια του περιττού βάρους μπορεί να φτάσει το 75% από τον πρώτο χρόνο. Η σοβαρότερη επιπλοκή είναι η διαφυγή, δηλαδή η διαρροή γαστρικών υγρών εξαιτίας της μη στεγανοποίησης της γραμμικής συρραφής, η οποία αντιμετωπίζεται συντηρητικά, με παρεντερική διατροφή και παραμονή στο νοσοκομείο για 10-15 ημέρες. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί επανεγχείρηση.
Γαστρική πτύχωση
Ανήκει στις περιοριστικού τύπου επεμβάσεις και θεωρείται ιδιαίτερα ασφαλής. Γίνεται λαπαροσκοπικά, η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 1 ώρα και ο χρόνος νοσηλείας δεν ξεπερνά τις 2 ημέρες. Το τελικό αποτέλεσμα μοιάζει μ’ αυτό του γαστρικού μανικιού, χωρίς όμως να αφαιρείται το τμήμα του στομάχου, αλλά να αναδιπλώνεται. Πιο συγκεκριμένα, το τμήμα του στομάχου που ονομάζεται μείζον τόξο αναδιπλώνεται μέσα στο υπόλοιπο στομάχι, περιορίζοντας την χωρητικότητά του. Η συγκεκριμένη τεχνική υπολείπεται έναντι του γαστρικού μανικού διότι δεν μειώνει τα επίπεδα γκρελίνης στον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς δεν αφαιρείται ο θόλος. Έτσι υπάρχει κίνδυνος υποτροπής της παχυσαρκίας. Λόγω της πρόσφατης έναρξης εφαρμογής της συγκεκριμένης τεχνικής (2008) δεν υπάρχουν επιστημονικά στατιστικά δεδομένα για την απώλεια βάρους, τις επιπλοκές και την βελτίωση των δεικτών υγείας πέραν των 2 ετών. Ωστόσο, από τα πρώτα αποτελέσματα φαίνεται ότι η γαστρική πτύχωση ενδεχομένως να αποτελεί την μοναδική λύση σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί ανεπιτυχώς σε γαστρικό μανίκι, είτε λόγω διάτασης, είτε επειδή το εναπομείναν τμήμα του στομάχου ήταν μεγάλο, λόγω χειρουργικού λάθους.
Πηγή: drlist.gr/
