Γράφει η Βαλασία Τοκμακίδου Κλινική
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Στην αρχαία Ελλάδα γεννήθηκε το αθλητικό ιδεώδες , αφού από τότε ακόμη υποστήριζαν ότι : «νους υγιής εν σώματι υγιεί». Η άσκηση αφενός προσφέρει σωματική ευρωστία αφού ενδυναμώνεται το μυϊκό σύστημα, αυξάνεται ο μεταβολισμός και ...μειώνεται το ποσοστό σωματικού λίπους και αφετέρου προσφέρει ψυχική ευεξία και καλύτερη πνευματική απόδοση καθώς οξύνονται η αντίληψη, η προσοχή και η συγκέντρωση του αθλούμενου.
Η φυσική δραστηριότητα βοηθά ιδιαίτερα τους μαθητές ειδικά πριν και κατά την περίοδο των εξετάσεων αφού αποτελεί μέσο ψυχαγωγίας και εκτόνωσης από το βαρύ και φορτωμένο πρόγραμμα των μαθητών και συγχρόνως βελτιώνει την συγκέντρωση τους. Αυτό συμβαίνει γιατί η άσκηση διεγείρει την αναγέννηση των νευρικών κύτταρων και συντελεί στην καλή καρδιακή λειτουργία , η οποία οξυγονώνει σωστά τον εγκέφαλο .
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα παιδιά που έχουν πλεονάζων σωματικό βάρος και μειωμένη φυσική δραστηριότητα εμφανίζουν προβλήματα στην συγκέντρωση και στην μνήμη σε σχέση με παιδιά που αθλούνταν συστηματικά και είχαν φυσιολογικό σωματικό βάρος. Επιπρόσθετα, αναφέρεται πως η συστηματική φυσική δραστηριότητα συνδέεται μακροπρόθεσμα με την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων, την διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους καθώς και την βελτίωση της αυτοπεποίθησης και της ψυχολογίας ιδιαίτερα σε έφηβους μαθητές .
Τα οφέλη της άσκησης είναι πολλαπλά αφού:
1. Βελτιώνει την διάθεση
2. Δημιουργεί αίσθημα ευφορίας και ευεξίας
3. Μειώνει τα συμπτώματα του άγχους, όπου ειδικά την περίοδο των εξετάσεων οι περισσότεροι μαθητές είναι αρκετά αγχωμένοι και στρεσαρισμένοι.
4. Βελτιώνει τις νοητικές λειτουργίες αφού οξυγονώνεται ο εγκέφαλος μέσω της ικανής μεταφοράς οξυγόνου.
5. Προλαμβάνει τους πόνους στην πλάτη αφού πολλοί μαθητές λόγω πολύωρης καθιστής στάσης επιβαρύνουν την πλάτη και μέση τους.
6. Βοηθάει στην αποφυγή συμπτωμάτων κατάθλιψης που αρκετά συχνά εμφανίζονται σε μαθητές που δίνουν εξετάσεις λόγω της έντονης πίεσης .
7. Η άσκηση είναι επίσης αγχολυτική αφού αποτελεί για το μαθητή ένα είδος εκτόνωσης και συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση του.
8. Έρευνα που έγινε από το Αμερικάνικο Ινστιτούτο Υγείας έδειξε ότι η άσκηση μπορεί επίσης να τονώσει τη μνήμη και τις γνωστικές λειτουργίες. Μάλιστα όσο πιο συστηματικά γυμναζόμαστε τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα.
Ολοένα και περισσότερες μελέτες επιβεβαιώνουν την συσχέτιση μεταξύ της καλύτερης σχολικής επίδοσης και της φυσικής δραστηριότητας σε παιδιά και εφήβους.
Η ερευνήτρια Amika Singh , από το Vrije Universiteit University Medical Center του EMGO Institute for Health and Care , Research, στο Άμστερνταμ, δήλωσε ότι ανακάλυψε θετική συσχέτιση μεταξύ της σωματικής δραστηριότητας και της σχολικής επίδοσης . Τα ευρήματα δύο ερευνών υποδεικνύουν ότι να είναι κάποιος περισσότερο δραστήριος σωματικά σχετίζεται με βελτιωμένη σχολική επίδοση τόσο σε παιδιά όσο και σε έφηβους.
Ομοίως , μια σχετική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό παιδιατρικής «Archives of pediatrics and adolescent Medicine» του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου ενισχύει την αντίληψη ότι τα παιδιά και οι έφηβοι πρέπει να έχουν κάποιου είδους φυσική δραστηριότητα επί τουλάχιστον μία ώρα την ημέρα, προκειμένου να έχουν καλύτερη σχολική επίδοση. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι κατά την διάρκεια της άσκησης ,υπάρχει αυξημένα ροή αίματος και οξυγόνου στον εγκέφαλο , όπου παίζει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της απόδοσης στην τάξη.
Επίσης φαίνεται ότι προκαλείται αύξηση στα επίπεδα των ορμονών που είναι υπεύθυνα για την μείωση του στρες και την ενίσχυση της διάθεσης. Έτσι λοιπόν εκτός από την υγεία και την ευεξία του σώματος, η άσκηση φαίνεται να ωφελεί και τη σχολική επίδοση των μαθητών. Ομοίως, Αμερικανοί επιστήμονες μελέτησαν στοιχεία για τη σωματική κατάσταση και το βάρος χιλιάδων μαθητών, σε σχέση με τις επιδόσεις τους σε διαγωνίσματα μαθηματικών και γλώσσας. Διαπίστωσαν ότι όσοι μαθητές είχαν καλύτερη φυσική κατάσταση και κανονικό βάρος, πέτυχαν βαθμούς πάνω από το μέσο όρο. Αντιθέτως τα υπέρβαρα και τα παχύσαρκα παιδιά σημείωσαν χαμηλότερες επιδόσεις στα τεστ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η σωματική άσκηση, σύμφωνα με έρευνες, βελτιώνει την μνήμη αλλά και την ικανότητα να μαθαίνουμε νέα πράγματα. Γι αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά να μαθαίνουν να γυμνάζονται, τόσο κατά την σχολική τους περίοδο όσο και στη μετέπειτα ζωή τους αφού αποδείχθηκε ότι η συστηματική φυσική δραστηριότητα μπορεί να βελτιώσει την μνήμη και των ενηλίκων. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική έκδοση Neuroscience, τόνισε το σημαντικό ρόλο που παίζει η άσκηση στη μνήμη. Ειδικότερα, για τις ανάγκες της έρευνας, επιστήμονες στο τμήμα ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο κολέγιο Ντάρμουθ στο Ανόβερο συγκέντρωσαν 54 ενήλικες ηλικίας 18-36 ετών. Οι εθελοντές ήταν υγιείς και δεν γυμνάζονταν ιδιαίτερα. Αφού έδωσαν δείγμα αίματος και συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο, υποβλήθηκαν σε τεστ μνήμης, κατά τη διάρκεια του οποίου παρατηρούσαν εικόνες αντικειμένων σε μια οθόνη υπολογιστή κι έπειτα καλούνταν να τα θυμηθούν. Στη συνέχεια, κάποιοι ακολούθησαν ένα πρόγραμμα γυμναστικής για ένα μήνα (περπάτημα ή τζόγκινγκ 4 φορές την εβδομάδα επί 30΄), ενώ οι υπόλοιποι δεν άλλαξαν τίποτε στην καθημερινότητά τους.
Μετά από 30 ημέρες οι εθελοντές επανήλθαν στο εργαστήριο για τα γνωστά τεστ μνήμης. Τι έδειξαν τα αποτελέσματα; Αρκετοί από εκείνους που ανήκαν στην ομάδα των αθλουμένων τα πήγαν πολύ καλύτερα στα τεστ από τους άλλους. Όχι όμως όλοι. Αυτοί που διέπρεψαν ήταν όσοι ασκούνταν τουλάχιστον .
Η αλήθεια είναι ότι την περίοδο των εξετάσεων οι υποχρεώσεις των μαθητών είναι αυξημένες με αποτέλεσμα να μην μπορούν να διαθέσουν αρκετό χρόνο για να αθληθούν. Υπάρχουν όμως κάποιες εύκολες και απλές λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν. Για παράδειγμα αν είναι εφικτό , να πηγαίνουν με τα πόδια στο σχολείο ή στο φροντιστήριο και να μην χρησιμοποιούν λεωφορείο ή να κάνουν ολιγόλεπτα διαλείμματα από το διάβασμα τους για ένα γρήγορο περπάτημα που θα τους βοηθήσει να εκτονωθούν και να οξυγονώσουν τον εγκέφαλο έτσι ώστε να γυρίσουν πιο συγκεντρωμένοι στο διάβασμα τους. Επίσης καλό είναι οι μαθητές να κάνουν αρκετές διατάσεις πλάτης και ασκήσεις με ραχιαίους αφού με τη στάση που παίρνει το σώμα στο διάβασμα επιβαρύνεται πολύ ο αυχένας.
Φυσικά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τον σπουδαίο ρόλο της διατροφής και της επαρκούς πρόσληψης βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων ειδικά τώρα που οι μαθητές έχουν αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις και επιβάλλεται να τρέφονται σωστά και ισορροπημένα καταναλώνοντας από όλες τις ομάδες των τροφίμων σύμφωνα πάντα με το μοντέλο της μεσογειακής διατροφής.
Και φυσικά μην ξεχνάτε την αξία του νερού. Το σώμα μας περιέχει περίπου 50- 60% νερό . Η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού βοηθάει σημαντικά στη συγκέντρωση, τη μνήμη και την πνευματική απόδοση. Η ενυδάτωση μπορεί να επιτευχθεί εκτός από το νερό και από ροφήματα όπως χυμοί φρούτων, τσάι, σούπες, φρούτα και λαχανικά.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η φυσική δραστηριότητα θα πρέπει να ενταχθεί συστηματικά στην καθημερινότητα των παιδιών και των εφήβων όπου σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη διατροφή θα τους οπλίσει με τα αναγκαία εφόδια έτσι ώστε να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν τόσο στο δύσκολο έργο των εξετάσεων όσο και αργότερα στην ενήλικη ζωή τους.
Πηγή: drlist.gr
