Ο πρώην υπουργός Οικονομικών και νυν βουλευτής και υπεύθυνος του τομέα οικονομίας του ΠΑΣΟΚ, Φίλιππος Σαχινίδης, κρούει τον κώδωνα για την πιθανότητα η Γερμανία, μετά τις εκλογές, να ασκήσει πολύ περισσότερες πιέσεις στην Ελλάδα για προσαρμογές, χωρίς υποχωρήσεις ακόμα και σε ελληνικό αίτημα να μην ληφθούν μέτρα που θα καλύψουν ενδεχόμενο δημοσιονομικό κενό. Θεωρεί αμφίβολη, πλέον, την ανταπόκριση των πολιτών στα φετινά τους φορολογικά βάρη και εκτιμά ότι υπάρχουν τομείς στη γενική κυβέρνηση όπου οι δαπάνες εξακολουθούν να κινούνται ανεξέλεγκτα. Επισημαίνει δυστοκίες και αδράνεια βουλευτών, το διάστημα που λείπει η τρόικα, και θεωρεί μέγιστο κοινωνικό αλλά και πολιτικό ζήτημα την ανεργία.
«Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δύσκολα θα μπορέσει στο μέλλον να καλύψει τις ανάγκες χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων» αναφέρει. Προβλέπει χρόνιο πρόβλημα ρευστότητας στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη. Προτείνει ως διέξοδο τη δημιουργία επενδυτικών κεφαλαίων κάθε μορφής. Ακόμα και από ασφαλιστικές εταιρείες.
Συνέντευξη στη Δήμητρα Καδδά
- Είναι φανερό πλέον ότι η τραπεζική ρευστότητα δεν θα επανέλθει σύντομα. Επαρκούν τα λεφτά από το ΕΣΠΑ και άλλες πηγές για επιστροφή σε ανάπτυξη το 2014;
Η Ελλάδα χρειάζεται όσο το δυνατό περισσότερα κονδύλια, όσο το δυνατό περισσότερες ξένες επενδύσεις, έτσι ώστε να αποκαταστήσει τα επίπεδα της ρευστότητας στα επιθυμητά. Ανήκω σε εκείνους τους οικονομολόγους που υπερασπίζονται την άποψη ότι η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώξει περισσότερες επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα. Είτε από τους Έλληνες εγχώριους επενδυτές, είτε από το εξωτερικό. Και βεβαίως να διατηρήσει το ελληνικό δημόσιο τις επενδύσεις σε ένα πολύ ικανοποιητικό επίπεδο.
- Υπάρχει χρηματοδοτικό κενό στον ιδιωτικό τομέα;
Αυτή τη στιγμή τα χρήματα που υπάρχουν δεν επαρκούν. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δύσκολα θα μπορέσει στο μέλλον να καλύψει τις ανάγκες χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων. Εκτιμώ ότι η ελληνική οικονομία αλλά και οι υπόλοιπες της Ευρώπης του Νότου, θα πρέπει σταδιακά να αναζητήσουν πηγές χρηματοδότησης έξω από το τραπεζικό σύστημα.
Η κυβέρνηση θα πρέπει να διευκολύνει την δημιουργία επενδυτικών κεφαλαίων, κάθε μορφής, τα οποία θα δώσουν μία απάντηση στο χρόνιο πρόβλημα, γιατί φαίνεται ότι θα είναι χρόνιο, αυτό της έλλειψης ρευστότητας. Πρέπει να προωθηθούν πρωτοβουλίες συνεργασίας είτε με την ΕΤΕπ είτε με επενδυτές είτε με άλλα σχήματα. Για παράδειγμα με τις ασφαλιστικές εταιρείες. Θα μπορούσαν κάποια από τα αποθεματικά κεφάλαια που διαθέτουν να τα χρησιμοποιήσουν για επενδυτικά ταμεία μέσω των οποίων θα στηρίξουν καινούριες επιχειρήσεις που θέλουν να μπουν στην ελληνική αγορά.
- Ποιο είναι το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο έναν χρόνο από τώρα για την ελληνική οικονομία;
Το χειρότερο σενάριο είναι το ενδεχόμενο να έχουμε μια βαθειά ευρωπαϊκή ύφεση που θα επηρεάσει την ελληνική οικονομία. Ένας άλλος κίνδυνος είναι να διαταραχθεί η κοινωνική συνοχή και η πολιτική σταθερότητα στη χώρα. Αυτός θεωρώ είναι από τους πιο μεγάλους κινδύνους με τους οποίους βρισκόμαστε αντιμέτωποι και μπορεί να προκύψει αν για παράδειγμα κάποια στιγμή η Ελλάδα, υπό την πίεση της τρόικας, χρειαστεί να πάρει μέτρα για να καλύψει δημοσιονομικά κενά τα οποία μπορεί να εμφανιστούν στο μέλλον. Σε αυτή τη περίπτωση εκτιμώ ότι ο κίνδυνος διατάραξης της πολιτικής συνοχής και σταθερότητας είναι πολύ αυξημένος. Και είναι ένας κίνδυνος που δεν μπορούμε ούτε να αγνοήσουμε ούτε να υποβαθμίσουμε.
- Το καλό σενάριο ποιο είναι;
Να περάσει η ελληνική οικονομία σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2014, να υπάρξει θετική απόφαση από την ΕΕ για την βιωσιμότητα του χρέους και να ξεκινήσει η προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό. Αν όλα αυτά συμβούν θα έχουν ένα πολύ θετικό αντίκτυπο στην απασχόληση. Θα δημιουργούνται περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που θα καταστρέφονται. Έτσι θα αρχίσει σιγά σιγά η σταδιακή μείωση της ανεργίας. Γιατί αντιλαμβάνεστε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα με το οποίο βρισκόμαστε αντιμέτωποι, είναι να δημιουργήσουμε 1 εκατομμύριο θέσεις εργασίας το συντομότερο δυνατό για να επιστρέψουμε στα επίπεδα της ανεργίας που είχαμε πριν από την κρίση.
Η αντιμετώπιση της ανεργίας είναι κρίσιμη και καθοριστική. Διαφορετικά η κοινωνία θα ενισχύσει εκείνες τις αντισυστημικές δυνάμεις οι οποίες καλλιεργούν την άποψη ότι τα κόμματα δεν ενδιαφέρονται για την ανεργία αλλά για πράγματα που δεν αφορούν την καθημερινότητα του πολίτη. Επομένως είναι ζήτημα καθοριστικό για όλα τα δημοκρατικά κόμματα να δώσουν μία απάντηση για το πώς θα αντιμετωπιστεί η ανεργία.
- Τι έγινε με τις ανακοινώσεις του Ιουνίου για το σχέδιο κατά της ανεργίας και για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα; Ακόμη τις περιμένουμε.
Έχουμε καθυστερήσει πάρα πολύ και θεωρώ ότι οι πρωτοβουλίες που έχουμε πάρει δεν είναι αυτές που απαιτούν οι περιστάσεις. Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με πολύ μεγάλη ύφεση και ανεργία. Γι’ αυτό και επέμεινε το ΠΑΣΟΚ ότι είναι καθοριστικό να δείξουμε ποιες είναι οι πρωτοβουλίες που παίρνει η κυβέρνηση για να ξεπεράσουμε τα πολύ μεγάλα αυτά προβλήματα.
- Τι πρέπει να περιμένουμε μετά από τις γερμανικές εκλογές;
Έχουν επενδυθεί πάρα πολλές προσδοκίες στην λήψη κάποιων θετικών αποφάσεων για την οικονομία μας, αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές. Όμως οι δηλώσεις που γίνονται από ανθρώπους που κατανοούν τις πολιτικές διεργασίες στην Γερμανία με προβληματίζουν για το εάν τελικά θα υπάρξουν οι θετικές αποφάσεις για την Ελλάδα. Και επειδή έχει δημιουργηθεί η λανθασμένη αντίληψη ότι αυτές οι αποφάσεις θα έρθουν, νομίζω ότι θα πρέπει ως χώρα και ως κυβέρνηση να προετοιμαστούμε για το ενδεχόμενο, αμέσως μετά τις εκλογές, όχι μόνο να μην έχουμε θετικές αποφάσεις αλλά, κατά έναν παράδοξο τρόπο, το γερμανικό πολιτικό σύστημα να ασκήσει πολύ περισσότερες πιέσεις στην Ελλάδα σε ότι αφορά τις αναγκαίες προσαρμογές που θα πρέπει να κάνει.
- Για τι είδους προσαρμογές μιλάμε; Θα ζητηθούν νέα μέτρα;
Πιθανότατα οι προσαρμογές να αφορούν τις καθυστερήσεις στις διαρθρωτικές αλλαγές. Η για παράδειγμα να μην υποχωρούν σε ένα αίτημα της Ελλάδας να μην λάβει μέτρα για να καλύψει ένα πιθανό δημοσιονομικό κενό στο μέλλον.
- Εχουμε μία φοροκαταιγίδα μέσα στο δεύτερο εξάμηνο. Θα μπορέσει ο κόσμος να πληρώσει;
Δεν ξέρω εάν και κατά πόσο θα μπορέσουν να ανταποκριθούν σε αυτές τις υποχρεώσεις. Θα πρέπει λοιπόν η κυβέρνηση να είναι πάρα πολύ προσεκτική στο θέμα της αξιοποίησης του χρόνου. Η ομοιόμορφη κατανομή των βαρών κατά τη διάρκεια του χρόνου διευκολύνει πάρα πολύ τα ελληνικά νοικοκυριά. Όταν λοιπόν δεν υπάρχει πρόνοια ως προς αυτό, τότε πραγματικά ασκούνται πολύ μεγάλες πιέσεις στα νοικοκυριά.
- Άρα δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι δεν θα υπάρχουν νέα μέτρα το 2013.
Η άποψή μου είναι ότι πρέπει να δώσουμε ένα τέλος στη λιτότητα και να προχωρήσουμε στις διαρθρωτικές αλλαγές. Γιατί η Ελλάδα έχει καταφέρει να μηδενίσει το διαθρωτικό πρωτογενές έλλειμμα και επομένως αυτό που χρειάζεται τώρα είναι να δουλέψει η ανάπτυξη έτσι ώστε να μπορεί να ανασάνει η οικονομία. Δεν μπορεί πλέον η Ελλάδα να συνεχίζει την εφαρμογή της βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια ως αποτέλεσμα του περιορισμένου χρηματοδοτικού πακέτου και του αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων στην Ευρώπη. Πρέπει να δοθεί περιθώριο στην ελληνική οικονομία να ανασάνει έτσι ώστε να μπορέσει η δημοσιονομική προσαρμογή να επωφεληθεί από θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
- Ήσασταν ο επικεφαλής του ΓΛΚ για πολύ καιρό. Πιστεύετε ότι υπάρχει νοικοκύρεμα στις δαπάνες; Αποκλείστηκε κίνδυνος για νέα γενιά χρεών;
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με το οποίο βρισκόταν αντιμέτωπο το ΓΛΚ πριν την κρίση ήταν ότι δεν είχε έλεγχο επί των δαπανών της γενικής κυβέρνησης. Θεωρώ ότι από την ημέρα που ξεκίνησε η δημιουργία των μηχανισμών ελέγχου των δαπανών, έχουν γίνει σημαντικά βήματα. Παραμένουν όμως πολλά ακόμη να γίνουν για να έχει πλήρη εποπτεία.
Θα πρέπει να μας προβληματίζει και να μας ανησυχεί το γεγονός ότι ενώ έχει αποπληρωθεί μέρος των ληξιπρόθεσμων οφειλών, εξακολουθούν να δημιουργούνται νέες. Αυτό δείχνει ότι υπάρχουν τομείς στην γενική κυβέρνηση όπου οι δαπάνες εξακολουθούν να κινούνται ανεξέλεγκτα. Για αυτό και δημιουργούνται νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές. Αυτό πρέπει να το προσέξουμε πάρα πολύ γιατί μπορεί να είναι η αφετηρία της επόμενης κρίσης ή του επόμενου προβλήματος.
- Τον Αύγουστο θα θεσπιστούν οι νέοι όροι χάραξης πολυετών προϋπολογισμών. Θα φέρουν και νέα μέτρα;
Έχει γίνει με την Τροικα μία προκαταρκτική συζήτηση αναφορικά με το δημοσιονομικό κενό της 2ετίας 2015 – 2016. Δεν έχω τα στοιχεία στην διάθεσή μου, δεν έχω ενημερωθεί από τον Υπουργό Οικονομικών αναφορικά με το κενό και το πώς θα καλυφθεί. Θα είναι το θέμα των συζητήσεων στην επόμενη επίσκεψη της τρόικας.
- Είστε ευχαριστημένος από την ενημέρωση που έχετε από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης;
Υπάρχει μία καλή συνεργασία, πολλές όμως φορές και εμείς αιφνιδιαζόμαστε, ειδικά στα ζητήματα των νομοθετικών πρωτοβουλιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το θέμα των αποδείξεων. Για δύο ολόκληρα χρόνια προσπαθήσαμε να πείσουμε τους πολίτες πόσο σημαντικό είναι να συνδράμουν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μέσω της συλλογής αποδείξεων. Ξαφνικά έρχεται το ΥΠΟΙΚ και ανατρέπει την στρατηγική χωρίς καν το θέμα να συζητηθεί. Χρειάστηκε να παρέμβουμε για να μπορέσουμε να ξαναβάλουμε επί τάπητος το ζήτημα. Πρέπει να αποφεύγονται τέτοιες εκπλήξεις η αιφνιδιασμοί.
- Η λίστα με τα προαπαιτούμενα της τρόικας συνεχώς μεγαλώνει. Υπάρχει υστέρηση στις μεταρρυθμίσεις;
Η λίστα δείχνει και τις μεγάλες δυστοκίες με τις οποίες βρισκόμαστε αντιμέτωποι. Ουσιαστικά έχουμε ένα παράδοξο. Πολλά πράγματα από αυτά που ζητά η τρόικα φαίνεται σαν να υλοποιούνται μόνο το διάστημα που είναι εδώ. Στο διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ των δύο επισκέψεων της τα υπουργεία και η δημόσια διοίκηση δεν προωθούν τις δεσμεύσεις. Κατά συνέπεια, όταν ξαναέρχεται η τρόικα είμαστε κάτω από μία πίεση να πάρουμε γρήγορες αποφάσεις. Θεωρώ ότι αυτός είναι και ένας από τους λόγους που πολλές από τις αποφάσεις που παίρνουμε είναι οριζόντιες και άδικες. Διότι δεν αξιοποιούμε κατάλληλα τον χρόνο για να προετοιμαστούμε.
- Η διαθεσιμότητα είναι ένα τέτοιο μέτρο;
Είναι και η διαθεσιμότητα. Αλλά μετά από τρία χρόνια εμπειρίας, μπορώ να επισημάνω και πολλές άλλες περιπτώσεις. Αφού γνωρίζουμε ποιες από τις δεσμεύσεις πρέπει να γίνουν σε 3 μήνες και ποιες σε 6 μήνες, θα πρέπει σε όλα τα υπουργεία να υπάρχει ένας μηχανισμός που να παρακολουθεί την πορεία υλοποίησης βάση χρονοδιαγράμματος. Έχω την αίσθηση ότι στα περισσότερα υπουργεία δεν υπάρχει αυτός ο μηχανισμός. Και πολλές φορές από τον τρόπο που σκέφτονται, αντιδρούν και τοποθετούνται οι υπουργοί, αντιλαμβάνομαι ότι δεν έχουν συνειδητοποιήσει ποιες είναι οι υποχρεώσεις και οι δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει.
- Πέρα από το δημοσιονομικό κενό υπάρχει χρηματοδοτικό και πότε θα χτυπήσει;
Όπως ξέρετε, την επόμενη χρονιά τελειώνει ο κύκλος της χρηματοδότησης. Έχω ζητήσει δημοσίως να τοποθετηθούν όλοι όσοι έχουν εναντιωθεί στο μνημόνιο να πουν στους Έλληνες πολίτες τι θα πρέπει να κάνει η χώρα; Να βγει στις αγορές και να δανειστεί με επιτόκια που κατά την εκτίμησή μου δεν μπορεί να είναι χαμηλότερα από 5,5- 6,5% ή να διεκδικήσει ένα νέο χρηματοδοτικό πακέτο που θα προσφέρει επιτόκια δανεισμού μεταξύ του 2-2,5%;
- Πως βλέπετε το μέλλον του ΠΑΣΟΚ;
Η αξιολόγηση του ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εκλογές ήταν άδικη γιατί το ΠΑΣΟΚ λανθασμένα, κατά την άποψή μου, ανέλαβε να σηκώσει μόνο του το βάρος και να υπερασπιστεί μία πολιτική που ήταν αναγκαία και η μόνη που επέτρεψε στην χώρα να λειτουργεί στο εσωτερικό της ευρωζώνης. Αυτή τη στιγμή η ΝΔ υιοθετεί ακριβώς την ίδια πολιτική που το ΠΑΣΟΚ χάραξε, χωρίς να έχει αισθανθεί την ανάγκη να βγει και να ζητήσει συγνώμη για τη στάση που τήρησε 2χρόνια και στοίχισε τόσα πολλά στην χώρα. Να πει κάναμε λάθος, όλα αυτά που σας λέγαμε δεν ίσχυαν και οι προτάσεις που είχαμε καταθέσει με το Ζάππειο 1, 2 και 3 ήταν εκτός πραγματικότητας. Υπάρχει μόνο μία στρατηγική που επιτρέπει στην χώρα να μείνει μέσα στη ζώνη του ευρώ και αυτή τη στρατηγική ακολούθησε το ΠΑΣΟΚ. Η ΝΔ έκανε την μεγάλη της μεταστροφή και υπηρετεί πλέον αυτές τις πολιτικές. Οι πολίτες κρίνουν και αξιολογούν. Ξέρουν ποιοι είναι συνεπείς σε αυτά που διακήρυτταν από το 2009 και ποιοι είναι αυτοί που την μια ημέρα ήταν με τον Σαούλ και την άλλη με τον Απόστολο Παύλο. Πιστεύω ότι οι πολίτες θα εκτιμήσουν και θα αναγνωρίσουν ποιος ήταν ο ρόλος του ΠΑΣΟΚ αυτά τα κρίσιμα για τη χώρα χρόνια.
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 20ης Ιουλίου
Πηγή: www.capital.gr
