Για να παρακινηθής µε το επουράνιο αυτό µυστήριο στην αγάπη προς τον Θεό, θα σκεφθής µε το λογισµό σου την αγάπη που έχει προς εσένα ο Θεός, σκεπτόµενος από το προηγούµενο βράδυ ότι εκείνος ο Μεγάλος και Παντοκράτορας Θεός δεν αρκέσθηκε µόνο στο ότι σε έπλασε κατ’ εικόνα και καθ’ οµοίωσι και ότι έστειλε στη γη τον Μονογενή του Υιό να περπατήση τριάντα τρία χρόνια, για να σε ζητήση και για να υποφέρη σκληρότατα πάθη και τον βασανιστικό θάνατο του σταυρού, για να σε εξαγοράση από τα χέρια του διαβόλου, αλλά ακόµη θέλησε να σου τον αφήση για την ανάγκη και για την τροφή σου σε αυτό το θειότατο Μυστήριο. Σκέψου καλά, παιδί µου, τα ακατανόητα µεγαλεία αυτής της αγάπης, που την κάνουν σε όλα της τα µέρη πάρα πολύ τέλεια και υπέροχη.
Α΄) ∆ιότι αν σκεφθούµε ότι ο Θεός µας αγάπησε αιώνια και άναρχα, και όσο είναι αυτός αιώνιος κατά την Θεότητά του, άλλο τόσο αιώνια είναι και η αγάπη του, µε την οποία προ πάντων των αιώνων αποφάσισε να µας δώση τον Υιό του µε αυτόν τον θαυµάσιο τρόπο! Γι’ αυτό, ευφραινόµενος εσωτερικά, µπορείς να πης τα εξής µε πνευµατική χαρά: Λοιπόν σε εκείνη την άβυσσο της αιωνιότητας ήταν η µικρότητά µου, τόσο ψηφισµένη (υπολογισµένη) και αγαπηµένη από τον απόλυτο Θεό, σε τέτοιο τρόπο που αυτός σκεπτόταν για µένα και επιθυµούσε µε θέλησι της ανεκδιήγητης αγάπης του να µού δώση για βρώσι τον Μονογενή του Υιό;
Β΄) Όλες οι άλλες αγάπες του κόσµου, όσο µεγάλες κι αν είναι, έχουν κάποιο µέτρο και όριο και δεν µπορούν να επεκταθούν περισσότερο. Αλλά µόνον αυτή η αγάπη του Θεού προς εµάς είναι χωρίς µέτρο. Και γι αυτό θέλοντας ο Θεός να θεραπευθή εντελώς, έδωσε τον Υιό του, ίσο στην µεγαλειότητα και απειρία µε τον εαυτό του και µιας και της ίδιας ουσίας και φύσεως. Γι’ αυτό λοιπόν τόση µεγάλη είναι η αγάπη του, όσο είναι και το χάρισµα, και αντίστροφα τόσο είναι το χάρισµα, όση είναι και η αγάπη. Και το ένα και το άλλο είναι τόσο µεγάλα, ώστε µεγαλύτερο µέγεθος δεν µπορεί να φαντασθή κανένας κτιστός νους.
Γ΄) Ο Θεός δεν παρακινήθηκε από καµµιά ανάγκη να µας αγαπήση, αλλά από µόνη την φυσική του αγαθότητα και από την τόσο µεγάλη του αγάπη προς εµάς, που δεν µπορούµε να την καταλάβουµε.
∆΄) Ούτε κανένα έργο ή κάποια καλή πράξι δική µας µπόρεσε να προηγηθή, για να δείξη εκείνος ο άπειρος Θεός µία τέτοια υπερβολή αγάπης µε την ταλαιπωρία µας. Αλλά εξ αιτίας της ελευθερίας του µόνο, δόθηκε ολοκληρωτικά σε µας τα κτίσµατά του, που είµαστε εντελώς ανάξιοι.
Ε΄) Αν σκεφθής καλά την καθαρότητα της αγάπης αυτής, θα δής ότι δεν είναι σαν τις αγάπες του κόσµου, αναµεµιγµένη µε κάποιο κέρδος προσωπικό. ∆ιότι ο Θεός δεν έχει ανάγκη από τα αγαθά µας. Επειδή αυτός και µόνος του και χωρίς εµάς είναι πάρα πολύ ευτυχισµένος, µακάριος και πάρα πολύ ένδοξος. ΄Ετσι, χρησιµοποίησε την ανέκφραστη αγαθότητα και αγάπη του προς εµάς, όχι για δική του ωφέλεια, αλλά για δική µας!
Αυτά συλλογιζόµενος καλά θα πης στον εαυτό σου: «Πως γίνεται αυτό; Ένας Θεός Ύψιστος να βάλλη την καρδιά του σε ένα κτίσµα τόσο χαµηλό; Τι θέλεις, Βασιλιά της δόξης; Τι περιµένεις από εµένα, που δεν είµαι τίποτε άλλο, παρά λίγη σκόνη και κονιορτός; Βλέπω, καλά, Θεέ µου, στο φως της αγάπης σου, που είναι σαν φωτιά, ότι έχεις µόνο ένα σκοπό, που πλέον καθαρά µου δείχνει την αγάπη σου προς εµένα που είναι χωρίς δόλο. Επειδή δεν µου δίνεσαι για άλλο σκοπό προς βρώσι και πόσι, παρά µόνο για να µε µεταβάλλης ολόκληρο στον εαυτό σου, όχι διότι έχεις ανάγκη από εµένα, αλλά ζώντας εσύ σε µένα και εγώ σε σένα, θα µπορέσω να γίνω διά µέσου της αγαπητικής ενώσεως όπως εσύ ο ίδιος· και από την ένωσι της δικής µου επίγειας καρδιάς και της δικής σου της επουράνιας να γίνη µέσα µου µία µόνη νοερή και θεϊκή καρδιά».
Από τέτοιους λογισµούς, λοιπόν, εσύ πρέπει να γεµίσης από έκπληξι και χαρά, βλέποντας τον εαυτό σου να έχη τιµηθή τόσο πολύ και να είναι αγαπηµένος από τον Θεό και γνωρίζοντας ότι αυτός µε την παντοδύναµη αγάπη του δεν ζητεί άλλο, ούτε θέλει κάτι άλλο από εσένα, παρά να τραβήξη όλη σου την αγάπη προς τον εαυτό του και να σε ξεχωρίση ως πρώτον από όλα τα κτίσµατα και κατόπιν και από τον ίδιο τον εαυτό σου, διότι είσαι κτίσµα· για να προσφέρης όλο σου τον εαυτό στον Θεό ως ολοκαύτωµα και για να παρακινή από εδώ και πέρα η µόνη του αγάπη και θεϊκή του αρέσκεια τον νου σου, την θέλησί σου και την µνήµη σου και να κυβερνά όλες σου τις αισθήσεις. Και βλέποντας µετά από αυτά ότι δεν µπορεί άλλο πράγµα να προξενήση σε σένα τα παρόµοια θεϊκά αποτελέσµατα, όπως το πανάγιο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, άνοιξε την καρδιά σου προς αυτό µε τις ακόλουθες ερωτικές και αγαπητικές εµπνεύσεις και πες: «Ω υπερουράνια βρώσις, πότε θα έλθη η ώρα εκείνη που εγώ θα θυσιασθώ ολόκληρος για σένα όχι µε άλλη φωτιά, αλλά µε εκείνη της αγάπης σου; Πότε θα ζήσω µόνο από εσένα και για σένα και µόνον για σένα; Ω, πότε, η ζωή µου; Ζωή ωραία, ζωή ευχάριστη και αιώνια, µάννα ουράνιο, πότε εγώ να αηδιάσω από κάθε άλλη επίγεια βρώσι και να επιθυµήσω µόνον εσένα, να τραφώ µόνον από εσένα; Πότε θα γίνη αυτό, ω δική µου Γλυκύτητα; Πότε µόνον µου αγαθό; Ω Κύριέ µου, ερασµιώτατε, και παντοδύναµε ελευθέρωσε αυτή την άθλια καρδιά µου από κάθε προσκόληµµα και από κάθε εγκληµατικό πάθος. Στόλισέ την µε τις άγιες αρετές σου και µε εκείνον τον αληθινό σκοπό, για τον οποίο µπορώ να κάνω το κάθε τι για να σου αρέσω. Με τον τρόπο αυτόν θα έλθω για να σου ανοίξω την καρδιά µου. Θέλω να σε παρακαλέσω και θέλω να σε ευχαριστήσω, να εισέλθης σε αυτήν, µέσα στην οποία, εσύ Κύριε, χωρίς αντίστασι θα φέρης εκείνα τα αποτελέσµατα, τα οποία πάντοτε επιθυµείς να ενεργής».
Σε αυτές τις αγαπητικές διαθέσεις µπορείς να γυµνάζεσαι από το εσπέρας και το πρωί για την ετοιµασία της ιεράς Μεταλήψεως. Έπειτα, όταν πλησιάση ο καιρός, σκέψου ποιός είναι εκείνος που έχεις για να ζήσης, ότι δηλαδή εκείνος είναι Υιός του Θεού, που έχει µεγαλειότητα που δεν µπορούµε να την καταλάβουµε, µπροστά στην οποία τρέµουν οι ουρανοί και όλες οι εξουσίες! Ότι είναι ο Άγιος των Αγίων, ο πιο καθαρός καθρέπτης! Η καθαρότητα που δεν είναι δυνατόν να κατανοηθή, αναλογικά µε την οποία δεν υπάρχει κανένα κτίσµα καθαρό! Ότι είναι Εκείνος που σαν σκουλήκι της γης και σαν τρυγιά (κατακάθι από σταφύλι), θέλησε για την αγάπη την δική σου να καταφρονηθή, να εµπαιχθή, να σταυρωθή από την κακία και την παρανοµία του κόσµου!
Ότι είναι ο Θεός εκείνος στα χέρια του Οποίου βρίσκεται η ζωή και ο θάνατος όλου του κόσµου. Και ότι εσύ που πρόκειται να τον µεταλάβης είσαι αντίθετα ένα µηδέν και εξ αιτίας της κακίας σου έγινες χειρότερος και από το µηδέν και από κάθε τιποτένιο και ακάθαρτο κτίσµα, άξιος µόνον να καταντροπιάζεσαι και να εµπαίζεσαι από τους σκοτεινούς δαίµονες! και ότι εσύ αντί να τον ευχαριστήσης για τις τόσες αναρίθµητες ευεργεσίες του, καταφρόνησες µε τις φαντασίες και τις ορέξεις σου ένα τόσο Ύψιστο και αθάνατο Κύριο και καταφρόνησες το πολύτιµα Αίµα του! Όµως εκείνος παρ΄ όλα αυτά, εξ αιτίας της παντοτινής του αγάπης και της αµετάβλητης αγαθότητάς του σε προσκαλεί στο θεϊκό του Τραπέζι. Και µερικές φορές σε βιάζει να πάς, απειλώντας σε µε θάνατο λέγοντάς σου: «Αν δεν φάτε την σάρκα του Υιού του ανθρώπου και πιήτε το Αίµα του, δεν έχετε µέσα σας ζωή» (Ιω. 6,53).
Και ούτε σου κλείνει την πόρτα της ευσπλαγχνίας του, ούτε σου γυρίζει τις θεϊκές του πλάτες, αν και συ από την φύσι σου είσαι γεµάτος από την λέπρα της αµαρτίας, χωλός, υδρωπικός, τυφλός, δαιµονισµένος και υποδουλωµένος στα πάθη της ατιµίας!
Αυτό µόνον ζητεί από εσένα:
α΄) να πονέση η καρδιά σου για την λύπη που του προξένησες,
β΄) να µισήσης περισσότερο από κάθε άλλο την αµαρτία, µικρή και µεγάλη,
γ΄) να προσφέρης όλο σου τον εαυτό σε αυτόν και να δοθής µε διάθεσι και καρδιακή αγάπη πάντοτε και για κάθε πράγµα στο θέληµά του και στην υποταγή του,
δ΄) να ελπίζης και να έχης σταθερή πίστι ότι αυτός θα σε συγχωρέση, θα σε καθαρίση και θα σε φυλάξη από όλους σου τους εχθρούς.
Και αφού στερεωθής από αυτή την ανέκφραστη αγάπη του Θεού, θα πλησιάσης στην Αγία Κοινωνία µε έναν άγιο φόβο και ένα φόβο που προκαλεί αγάπη λέγοντας: «Εγώ, Κύριε µου, δεν είµαι άξιος να σε υποδεχθώ, διότι τόσες και τόσες φορές σε λύπησα και ακόµη δεν έκλαψα όπως έπρεπε που σε λύπησα. Εγώ, Κύριέ µου, δεν είµαι άξιος να σε υποδεχθώ, διότι ακόµη δεν παραδόθηκα ειλικρινά στην αγάπη σου, στην θέλησί σου, στην υποταγή σου. Ω, Θεέ µου, Παντοδύναµε και απείρως αγαθέ, εσύ µόνος µε την δύναµι της αγαθότητός σου αξίωσέ µε να σε υποδεχθώ µε αυτήν την πίστι».
Και αφού µεταλάβης, κλείσου αµέσως στα απόκρυφα της καρδιάς σου και λησµονώντας κάθε κτιστό πράγµα, µίλησε µε τον Θεό σου µε αυτόν ή µε παρόµοιο τρόπο: «Ω Ύψιστε Βασιλιά του ουρανού, τι σε έφερε στην καρδιά µου, σε µένα που είµαι άθλιος, φτωχός, τυφλός και γυµνός;». Και αυτός θα σου απαντήση: «Η αγάπη». Και συ πάλι πες: «Ω αγάπη άκτιστη! Ω αγάπη γλυκειά! Τι θέλεις εσύ από εµένα;». Και αυτός θα σου πη ότι δεν θέλει τίποτε δεν θέλω τίποτε άλλο παρά αγάπη λέγοντας: «∆εν θέλω να ανάψη άλλη φωτιά στο θυσιαστήριο της καρδιάς σου και σε όλα τα έργα σου, παρά µόνον η φωτιά της αγάπης µου, για να κατακάψη κάθε άλλη αγάπη και κάθε προσωπικό σου θέληµα και να µου το παραδώση ως οσµή ευωδίας. Αυτό ζήτησα και ζητώ πάντοτε από σένα. ∆ιότι επιθυµώ να είµαι όλος δικός σου και συ όλος δικός µου, πράγµα το οποίο δεν θα γίνη ποτέ, αν δεν υποτάξης τον εαυτό σου, αλλά µένεις προσκοληµµένος στην αγάπη του εαυτού σου, στην δική σου την γνώµη και σε κάθε επιθυµία σου και τιµή του κόσµου (φιλοτιµία).
Σου ζητώ το µίσος του εαυτού σου για να σου παραδώσω την αγάπη µου. Ζητώ την καρδιά σου για να ενωθή µε την δική µου, που για τον λόγο αυτό µου ανοίχθηκε µε την λόγχη πάνω στο σταυρό. Και ζητώ ολόκληρον εσένα για να είµαι ολόκληρος δικός σου. Εσύ βλέπης ότι εγώ είµαι ασύγκριτης τιµής, και όµως γίνοµαι τόσο, όσο αξίζεις εσύ. Αγόρασέ µε λοιπόν, ω ψυχή µου αγαπηµένη, µε το να δοθής σε µένα. Εγώ θέλω, πολύ αγαπητό µου παιδί, να µην θέλης τίποτε, να µην ακούς τίποτε, να µην βλέπης τίποτε άλλο εκτός από εµένα και το θέληµά µου, για να θέλω κι εγώ κάθε πράγµα για σένα, να σκέπτωµαι για σένα, να σου υπακούω, και να βλέπω σε σένα, ώστε το δικό σου µηδέν αφού περιέλθει στην άβυσσο της απειρίας µου να µεταβάλλεται σ’ εκείνην, κι έτσι θα είσαι σε µένα γεµάτος από περιεχόµενο (δεν θα αισθάνεσαι κενός) πάρα πολύ ευτυχισµένος και µακάριος, και εγώ από σένα πολύ ικανοποιηµένος και ευχαριστηµένος».
Φρόντισε να αυξήσης και να περισσέψη στην ψυχή σου καθηµερινά η πίστις σε αυτό το Πανάγιο Μυστήριο της Ευχαριστίας και µη σταµατήσης ποτέ να θαυµάζης αυτό το τόσο ακατάληπτο Μυστήριο και να χαίρεσαι σκεπτόµενος πως φαίνεται ο Θεός κάτω από εκείνα τα ταπεινά είδη του άρτου και του οίνου, για να σε κάνη αγιώτερο, αξιώτερο και ευτυχέστερο. ∆ιότι µακάριοι είναι εκείνοι που δεν βλέπουν, αλλά πιστεύουν, σύµφωνα µε το λόγο του Κυρίου: «Μακάριοι εκείνοι που δεν είδαν και πίστεψαν» (Ιω. 20,29). Μην επιθυµής να σου εµφανίζεται ο Θεός στη ζωή αυτή κάτω από άλλου είδους εµφανίσεις, παρά αυτής των Μυστηρίων. Προσπάθησε να θερµάνης την θέλησί σου στο Μυστήριο αυτό και καθηµερινά να είσαι περισσότερο πρόθυµος στο να εκτελής το θέληµα του Θεού σε όλα τα πράγµατα. Και πάντοτε, όταν προσφέρεσαι µε το Μυστήριο αυτό στον Θεό, δηλαδή όταν µεταλαµβάνης, πρέπει να είσαι διατεθιµένος και προετοιµασµένος να πάθης για την αγάπη του όλα τα βάσανα και όλες τις θλίψεις και τις περιφρονήσεις που θα σου τύχουν και κάθε σωµατική ασθένεια.97/98
Τελευταία θα προσφέρης στον ουράνιο Πατέρα τον Υιό του, πρώτα για ευχαρίστησί του και κατόπιν για τις ανάγκες σου, για όλη την αγία Εκκλησία, για όλους τους συγγενείς σου, για όλους εκείνους στους οποίους είσαι χρεώστης και για τις ψυχές εκείνων που έχουν αναπαυθή εν πίστει. Και αυτή την προσφορά θα την κάνης εις ανάµνησι και ένωσι εκείνης της ίδιας προσφοράς, µε την οποία ο Υιός του Θεού πρόσφερε τον εαυτό του, δηλαδή, όταν αυτός όλος γεµάτος από αίµατα και κρεµασµένος πάνω στο σταυρό, προσφέρθηκε στον Πατέρα. Και µε τον τρόπο αυτόν µπορείς να του προσφέρης όλες τις θυσίες, δηλαδή, ιερουργίες και προσευχές, όσες γίνονται την ηµέρα εκείνη στην αγία Εκκλησία.
*****************************************************
97/98 Ο Μέγας Βασίλειος σηµειώνει και ένα ἀλλο χρέος που έχουν αυτοί που µεταλαµβάνουν. ∆ιότι όσοι µεταλαµβάνουν καταγγέλλουν τον θάνατο του Κυρίου µε την Μετάληψι, όπως λέγει και ο Παύλος: «Όσες φορές τρώγετε τον άρτον αυτό και πίνετε αυτό το ποτήριο, καταγγέλλετε τον θάνατο του Κυρίου» (Α΄ Κορ. 26). Και ο θάνατος του Κυρίου έγινε για όλους εκείνους που µεταλαµβάνουν και για όλους τους ανθρώπους γενικά, σύµφωνα µε τον απόστολο Παύλο που λέγει: «Εάν ένας πέθανε για όλους, άρα απέθαναν όλοι, και πέθανε για όλους» (Β΄ Κορ. 5,15). Λοιπόν όσοι µεταλαµβάνουν οφείλουν να δείχνουν, για την αγάπη και την πίστι και για τις εντολές του Θεού, υπακοή µέχρι θανάτου και να µη ζουν πλέον στον κόσµο και στην αµαρτία και στον εαυτό τους, αλλά µόνο στον Θεό που µεταλαµβάνουν, σε αυτόν που πέθανε γι’ αυτούς και αναστήθηκε, πάλι σύµφωνα µε τον Παύλο, που λέγει: «Ώστε όσοι ζουν, να µη ζουν πλέον για τον εαυτό τους, αλλά για εκείνον που πέθανε γι’ αυτούς και αναστήθηκε» (Β΄ Κορ. 5,15). Και αυτό λέγει ο άγιος ότι είναι δόγµα που έχει παραδοθή από τον Παύλο. (Στον λόγο ότι «δει τον αναγενηθέντα δια του βαπτίσµατος τρέφεσθαι και τα εξής)
