Νοτιοανατολικά του Μεγάλου Μετεώρου και ανάμεσα στις Μονές Βαρλαάμ και Αγία Τριάδα βρίσκεται η Μονή Ρουσάνου. Ανεβαίνοντας από το χωριό Καστράκι συναντάμε αριστερά μας το πρώτο Μοναστήρι, την Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά.Μπροστά μας και πάνω σε εντυπωσιακό κατακόρυφο και απότομο βράχο του πέτρινου δάσους των Μετεώρων βρίσκεται, η Μονή Ρουσάνου.
Το κτιριακό της συγκρότημα καλύπτει ολόκληρη την κορυφή του βράχου, Διαβαίνοντας ο επισκέπτης προσκυνητής, απολαμβάνει από εκεί ψηλά όλη τη μεγαλοπρέπεια και μαγεία του ανεπανάληπτου Μετεωρίτικου τοπίου.
Στο βάθος φαίνεται ο Κόζιακας, ο ποταμός Πηνειός καθώς και το χωριό Διάβα. Η ανάβαση στο Μοναστήρι μέχρι το 1897 γινόταν με ανεμόσκαλες. Αργότερα δύο ξύλινες γέφυρες εξυπηρετούσαν τους Μοναχούς και τους επισκέπτες.
Σήμερα η ανάβαση γίνεται με σκαλοπάτια από τσιμέντο και δύο μικρές γέφυρες που κατασκευάστηκαν το 1930 με δωρεά της Καστρακινής Δάφνης Μπούκα.
Για την ονομασία της Μονής, δεν υπάρχουν εξακριβωμένα στοιχεία. Πιθανότατα η επωνυμία να οφείλεται στον πρώτο κτήτορα του αρχικού Ναού (14ος -15ος αιώνας).
Η Μονή κατοικήθηκε το 1388 μΧ. aπό τους Ιερομόναχους Νικόδημο και Βενέδικτο. Ιστορικές πηγές μέχρι σήμερα δεν έχουν εξακριβωθεί.
Η Μονή άρχισε να λειτουργεί ως κοινόβιο με κτήτορες τους αδελφούς ιερομόναχους από τα Γιάννενα Μάξιμο και Ιωσάφαθ.
Η Μονή κτίστηκε πάνω σε χαλάσματα παλαιότερων εγκαταστάσεων στα μέσα του ΙΔ΄- ΙΕ΄αιώνα. Λειτούργησε με την ευλογία του Μητροπολίτη Λαρίσης Βησσαρίωνα Β΄και την συγκατάθεση του Ηγουμένου της Μονής του Μεγάλου Μετεώρου. Έκτισαν το Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και του έδωσαν τη μορφή που έχει σήμερα. Για τους Μοναχούς έκτισαν κελιά και βοηθητικούς χώρους στους ορόφους.
Η Μονή αποτελείται από ένα τριώροφο συγκρότημα. Στο ισόγειο βρίσκονται τα κελιά με τα δωμάτια υποδοχής, το Αρχονταρίκι και άλλοι βοηθητικοί χώροι βρίσκονται στους άλλους ορόφους.
Το Καθολικό της Μονής είναι εκκλησία δικίονη σταυροειδής με ψηλό τρούλο, με θολοσκέπαστο Νάρθηκα και επίπεδο ξυλόγλυπτο Τέμπλο.
Ο Ναός έχει εξαιρετικές τοιχογραφίες με τεχνοτροπία που ανήκει στην Κρητική Σχολή και προέρχονται από τον ιστορικό και δογματικό χώρο της εκκλησίας μας.
Η επιγραφή πάνω από την είσοδο του κυρίως Ναού μας πληροφορεί ότι οι τοιχογραφίες έγιναν το 1560 μΧ. με συνδρομή του Ηγουμένου Αρσενίου και διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια.
Στη δεκαετία του 1980 έγινε ριζική ανακαίνιση και αναστήλωση της μονής με την επίβλεψη της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Σήμερα λειτουργεί ως γυναικείο μοναστήρι.
Ο Ναός είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και μαζί του τιμάται με ευλάβεια και η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας στις 4 Δεκεμβρίου.
Στις δύσκολες στιγμές του έθνους και στα χρόνια της τουρκοκρατίας πολλοί Τρικαλινοί και Καλαμπακιώτες κατέφυγαν στη Μονή για να σωθούν.
Η σημερινή αδελφότητα της Μονής τηρεί κοινοβιακό σύστημα και το διατεταγμένο Ορθόδοξο Μοναχικό Τυπικό υπό τη συνεπή καθοδήγηση των πνευματικών της υπευθύνων.
Η άσκηση του μοναχικού βίου, πιστού στις επιταγές των αγίων πατέρων και της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας αποτελεί το πρωταρχικό ,μέλημα της αδελφότητας.
Υπάρχει κοινωνική δραστηριότητα και πνευματική στήριξη των επισκεπτών από τις Μοναχές που αντλούν τη θαυματουργική χάρη του Αγίου.
